آرشام هنرکار، بازار؛ منطقه سیستان شامل پنج شهرستان زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز واقع در شمال استان سیستان و بلوچستان با توجه به شرایط تابش خورشید و وزش باد از مزیت تولید انرژیهای پاک و تجدیدپذیر برخوردار است؛ مزیتی که به همت دولت به مرحله بهرهبرداری رسیده است.
انرژیهای تجدیدپذیر از منابع طبیعی نامحدودی مانند باد و خورشید به دست میآیند و برخلاف انرژیهای فسیلی که موجب تولید دی اکسید کربن و گرمایش زمین میشوند، با طبیعت سازگار و تمیزتر و سبزتر هستند. در سال ۲۰۱۹ حدود ۱۱ درصد از انرژی مصرفی کل جهان از طریق انرژیهای تجدیدپذیر به دست آمد و در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ نیز مصرف این نوع انرژی تا ۱.۵ درصد دیگر افزایش یافته است.
میل نادر بهشت تولید برق از انرژی باد
سرعت باد در منطقه «میل نادر» شهرستان نیمروز در فصل پر باد ۱۸ و در سایر فصلها پنج متر بر ثانیه و به عبارتی میانگین آن حدود ۱۰ متر بر ثانیه است که کریدور مناسبی برای اجرای نیروگاه بادی محسوب میشود. این باد حداقل ۱۲۰ روزه در کانال بین کوه هرات و دیواره سمت شرقی ایران قرار میگیرد و این منطقه را به بهشت تولید برق از انرژی باد بدل میکند. در این راستا با هدف بهرهبرداری بهینه از مزیت انرژیهای پاک در منطقه سیستان، نیروگاه بادی ۵۰ مگاواتی «میل نادر» به همت دولت سیزدهم اخیراً افتتاح شده است.
علیرضا پرنده مطلق، معاون فنی و مهندسی سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق خردادماه امسال در نشست خبری افتتاح طرحهای آب و برق استان سیستان و بلوچستان که در محل وزارت نیرو برگزار شد، درباره برنامههای وزارت نیرو برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در این استان و افتتاح نیروگاه بادی میل نادر، گفت: استان سیستان و بلوچستان یکی از غنیترین استانهای کشور در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر است که در بخشهای انرژی خورشیدی در سراسر استان، انرژی بادی در منطقه میل نادر، انرژی زمین گرمایی در منطقه تفتان و انرژی امواج دریا در جنوب استان از توانمندیهای بالایی برخوردار است.
نصب ۶۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر خورشیدی و بادی
معاون فنی و مهندسی ساتبا ادامه داد: در حال حاضر در استان سیستان و بلوچستان ۶۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر نصب شده وجود دارد که ۱۰ مگاوات آن در منطقه زاهدان به صورت خورشیدی در گذشته نصب شده بود و ۵۰ مگاوات دیگر در شمال استان در منطقه میل نادر در سالهای اخیر به صورت انرژی بادی احداث شده است.
وی با اشاره به مزیتهای بالای تولید انرژی بادی در منطقه میل نادر گفت: در این منطقه به دلیل وزش باد مناسب و یکنواخت امکان تولید انرژی بادی به صورت مطلوب وجود دارد و ۵۰ مگاوات نیروگاه بادی نصب شده در این منطقه در حال حاضر به صورت سالانه ۲۱۰ هزار مگاوات ساعت برق تولید میکند که معادل ۷۰ درصد مصرف برق سه کارخانه سیمان سیستان، خاش و تیس در استان است.
پرنده مطلق در مورد دیگر مزایای بهرهبرداری از انرژی بادی در منطقه میل نادر استان سیستان و بلوچستان که از زمینهای همواری برخوردار است، افزود: بررسیها نشان میدهد منحنی باد در حال وزش در میل نادر در زمان اوج بار مصرف برق کشور یعنی اواسط خرداد تا اواخر شهریور به بالاترین حد ممکن میرسد که میتواند پاسخگوی بخشی از نیاز برق منطقه در فصل گرم سال باشد.
معاون فنی و مهندسی ساتبا در همین رابطه اضافه کرد: وزش باد یکنواخت و بدون تغییر جهت در منطقه میل نادر هزینههای تعمیر و نگهداری نیروگاه بادی را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
وی در ادامه با یادآور شدن اتصال نیروگاه بادی میل نادر با شبکه سراسری در پایان ۱۴۰۱ ادامه داد: این نیروگاه که در سال ۱۴۰۲ و در مرحله سنکرون، بازدهی بالای ۹۸ درصدی را به ثبت رساند و ۴۹ مگاوات برق به شبکه تزریق کرد که به صورت رسمی افتتاح میشود.
ظرفیت نیروگاه بادی میل نادر به ۶۰۰ مگاوات میرسد
پرنده مطلق به برنامهریزی وزارت نیرو برای افزایش ظرفیت تولید انرژی بادی در میل نادر تا ۶۰۰ مگاوات اشاره کرد و در همین خصوص توضیح داد: علاوه بر ۵۰ مگاوات انرژی بادی که هفته جاری افتتاح میشود و پیشتر توسط شرکت مپنا احداث شد، ۵۵۰ مگاوات انرژی بادی دیگر نیز در این منطقه ظرف ۱۰ روز آینده طی مناقصه به سرمایه گذاران بخش خصوصی واگذار خواهد شد که پیش بینی میکنیم طی دو سال آینده این ظرفیت نیز به بهره برداری کامل برسد.
پرنده مطلق: در نزدیکی منطقه میل نادر یک برنامه ریزی برای احداث نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی دیگری نیز انجام شده که در مجموع ظرفیت تولید انرژی بادی استان سیستان و بلوچستان را به ۷۰۰ مگاوات افزایش خواهد داد
وی در همین رابطه اضافه کرد: در نزدیکی منطقه میل نادر یک برنامه ریزی برای احداث نیروگاه ۱۰۰ مگاواتی دیگری نیز انجام شده که در مجموع ظرفیت تولید انرژی بادی استان سیستان و بلوچستان را به ۷۰۰ مگاوات افزایش خواهد داد.
معاون فنی و مهندسی ساتبا در مورد جذابیتهای سرمایه گذاری در حوزه انرژی بادی در منطقه میل نادر اظهار داشت: انرژی بادی تولید شده در استان سیستان و بلوچستان علاوه بر اینکه میتواند بخشی از نیاز برق استان را تامین کند، همچنین امکان صادرات به کشور افغانستان را دارد.
طراحی نیرگاه میل نادر بر اساس تکنولوژی روز
نیروگاه بادی میل نادر به مساحت تقریبی ۱۰۰۰ هکتار در شهرستان نیمروز استان سیستان و بلوچستان و در شمال غرب زابل واقع شده است. این نیروگاه بادی به ظرفیت ۵۰ مگاوات شامل ۲۰ واحد توربین بادی ۲.۵ مگاواتی تیپ دو است که کار ساخت این نیروگاه در سال ۱۳۹۹ آغاز و پس از انجام عملیات ساختمانی، انتقال به سایت و نصب تجهیزات، در ۲۲ بهمن سال ۱۴۰۱ آخرین توربین این مجموعه با شبکه سنکرون شد. نیروگاههای بادی، دارای مکانیسم توسعه پاک(CDM) است و دی اکسید کربن تولید نمیکند.
این نیروگاه با توربینهای ۲.۵ مگاواتی که بر اساس تکنولوژی روز توربینهای بادی جهان طراحی و اجرا شده، هماکنون به بهرهبرداری رسیده و در حال فعالیت است. سرعت باد بالا و توربولانس مناسب در کنار توپوگرافی مساعد از ویژگیهای منطقه میل نادر است. از آنجا که مزارع بادی نیازی به سوخت ندارند، تأثیر کمتری بر محیط زیست نسبت به سایر اشکال تولید برق دارند و اغلب به عنوان منبع خوب انرژی سبز از آنها یاد میشود.
به ازای هر ۱۰۰ مگاوات تولید انرژی تجدیدپذیر سالیانه بیش از ۲۵۰ میلیون لیتر آب و ۳۰ میلیون لیتر گازوئیل صرفه جویی میشود
به ازای هر ۱۰۰ مگاوات تولید انرژی تجدیدپذیر سالیانه بیش از ۲۵۰ میلیون لیتر آب و ۳۰ میلیون لیتر گازوئیل صرفه جویی میشود. توربینهایی که در این منطقه به کار برده شده برای سرعتهای باد بالا مناسب هستند و برای کارکرد در دماهای بالای محیط و شرایط گردو غبار با اجرای آخرین اصلاحات تجهیز شدهاند.
با توجه به پتانسیل ویژه استان سیستان و بلوچستان در زمینه تولید انرژیهای تجدیدپذیر از نور خورشید و انرژی باد در شمال استان و حتی انرژی امواج در جنوب استان، ضرورت دارد دولت چهاردهم برنامه ویژه جهت بهرهگیری هرچه بیشتر از این ظرفیت خدادادی تدوین کند.